Filmin Künyesi
Yönetmen: Nadine Labaki
Senaryo: Nadine Labaki, Jihad Hojeily
Oyuncular:
Zain Al Rafeea, Yordanos Shiferaw, Boluwatife Treasure Bankole, Nadine Labaki
Filmin Süresi: 2 saat 6 dakika
IMDB: 8.4/10
Tek Cümle Özeti: Fakir ve cahil bir ailenin içinde büyüyen küçük çocuğun sürekli çalışmak zorunda kalıp, kız kardeşinin de zorla evlendirilmesine engel olamaması sonrası yapılan haksızlıklara karşı ailesine dava açar.
Sinopsis: Fakirliğin olduğu bölgede yaşayan Zain ve kardeşleri çalışmak zorundadır. Zain Assaad adında birinin yanında bakkal tarzı bir yerde çalışır. Zain’in ailesi cahil, dar görüşlü yeniliğe kapalı bir ailedir. Zain ve kardeşleri sokakta soğuk içecek satmasına, Zain’nin Assaad’ın yanında bakkalda çalışmasına rağmen para yetişmeyince, Zain’in babası Selim ve annesi, Zain’in kız kardeşi Sahar’ı, Assaad’la evlendirmek ister. Sahar henüz çocuktur. Zain de bu yüzden Sahar’ın evlendirilmesine karşı çıkar. Sözlü tartışmalara girer. Daha sonra çalıştığı yerdeki işleri halledip eve döner. Evde Assaad ve ailesi vardır. Sahar da yanlarındadır. Zain neler olduğu tahmin etse de annesine Assaad ve ailesinin neden geldiğini sorar. Sahar’ın evlenmesini istemez. Annesine karşı çıkar. Assaad ve ailesi Sahar’ın evliliği için anlaşır. Ertesi sabah Zain uyanır. Sahar ile kaçmak ister. Sahar’ın kulağına hazır olmasını söyler. Annesinin cüzdanından para, çalıştığı yerden de yiyecek çalar. Otobüs şoförüyle konuşur. Her şeyi ayarlar. Eve döndüğünde annesi, Sahar’ı Assaad’ın evine göndermeye çalışır. Tahmini 12 yaşında olan Zain, fiziksel olarak ailesine karşı çıkabilecek güçte değildir. Elinden geleni yapsa da babası Selim gelip, Sahar’ı alıp Assaad’a götürür. Zain tek başına evden kaçar. Otobüse biner. Lunaparkta iner. Rahil adında temizlik görevlisi ile tanışır. Rahil’den yardım ister. Rahil Zain’i yanına alır. Rahil’in Yonas adında küçük bir bebeği vardır. Rahil kaçak yollarla şehirde çalışmaktadır. Aspro adında sahte kimlik veren kişiden aldığı belgelerle çalışır. Ayrıca Aspro, yurtdışına çıkartacağını, kalıcı kimlik belgesi vereceğini söyleyerek insanları kandıran bir dolandırıcıdır. Rahil’in bundan haberi yoktur. Zain’e yemeğini ve yaşadığı yeri paylaşır. Bir süre sonra yetkililer Rahil’i yakalar. Zain ve Yonas yalnız kalır. Kurdukları sıkı bağ onları birbirine bağlar. Zain tek başına ettiği mücadeleyi Yonas içinde etmeye başlar. Tencere, tabak, gibi şeyler satar. Annesinden öğrendiği şekilde, ilaçları toz haline getirip, suya karıştırır. İnsanlara bu karışımı satar. Yiyecek satın alır. Bu şekilde Yonas’la beraber belli bir mücadele ortaya koyar. Yapacak hiçbir şeyi kalmayınca da, öncesinde de birçok kere Yonas’ı, Rahil’den ve Zain’den isteyen Asproya para karşılığında vermek zorunda kalır. Aspro, Zain için doğum belgesini getirirse, onu yurtdışına çıkartacağını söyler. Doğum belgesini almak için eve dönen Zain, doğum belgesinin bile olmadığını öğrenir. Ayrıca küçük yaşta evlenen Sahar’ın hamile kaldığını ve bu yüzden öldüğünü öğrenir. Çılgına dönen Zain Assaad’ı bıçaklar. Hapishaneye düşer. Hapishanede Rahil ile karşılaşır. Rahil Yonas’ı Asproya verdiğini anlar. Hapishanenin televizyonunda canlı yayın numarası gören Zain, hücrenin telefonuyla yayına bağlanır. Sorumsuz, anne ve babaların çocuk yapmamasını dile getirir. Yankı uyandıran bu telefon konuşması, Nadide adlı avukat aracılığıyla Zain ailesine dava açar. Zain Sahar’ın küçük yaşta evlendirilmesini, hamile kalması sonucu ölmesini, yaşadığı haksız durumları, kendisi için ailesinin doğum belgesi bile çıkartmadığını anlatır. Ayrıca Aspro ifşa olur. Yones kurtulur. Bilinçsiz ailelerinin çocuk yapmamasını dile getiren Zain, kimlik belgesi çıkartmak için kamera karşına geçer, film boyunca gülümsemeyen Zain, karşısındaki kişinin ‘kimliğin için fotoğraf çekiyoruz, ölüm belgen için değil!’ diyerek Zain’in gülümsemesine neden olur.
Başkarakter: Zain
Tahmini olarak 12 yaşında, esmer tenli, zayıf, çelimsiz, saçı başı dağınık, kısa boylu biridir. Kişisel özellikleri ise özverili, yaşamın getirdiği zorluklara karşı son derece mücadeleci, çok iyi bir gözlemci, iyi bir analizci, zorda kalınca rahatlıkla yalan söyleyebilen, ve merhametli olarak tanımlanabilir. Kişisel özelliklerinden birine örnek olarak, kız kardeşinin rahim bölgesinden gelen kanı görüp, ailesinin bu durumu fark ederse, hemen evlendireceğini öngörmesi verilebilir.
Amaç: Ana karakterimizin filmin 1. aktın sonuna kadar asıl amacı fakirliğin getirdiği yokluğa karşı mücadele etmek ve hayatta kalabilmektir. Kız kardeşinin zorla evlendirilmesine karşı çıkmasına, hatta beraber kaçmaya çalışmak istese bile başaramaması sonrası tek başına evden kaçar. Bu olaydan sonra amacı yine hayatta kalmak olsa da asıl amacı ailesinin bilinçsizliğini, cahilliği karşısında onlara ders vermek ve haksızlıklarına karşı mücadele etme amacında olduğunu görürüz. Filmde ailesine dava açtığı sahnelerdeki konuşması bu amaç yönündedir.
Antagonist: (Zain’in babası) Selim
Zayıf, sakallı, orta boylu, saçları kısa ve sakallarıyla beraber hafif beyazlamış bir görünüşe sahiptir. Kişisel özellikleri, belli kalıpların içinde yaşayan, yeniliğe kapalı, az konuşan, çocuklarına sevgisini göstermeyen, soğuk ve ciddi kişiliğine sahip biridir.
Yan Karakterler
Nadine: Zain hapishanedeyken hapishanenin telefonuyla televizyon programına bağlanmasından sonra annesinin ve babasının yaptığı haksızlıkları anlatır. Nadine isimli avukat da Zain’e dava sürecinde yardım etmesinde rol oynar.
Rahil: Zain kız kardeşinin kaçırılmasından sonra evden kaçar. Kaçtığı yol üzerinde bir lunaparkta tanıştığı sahte kimlikle görev yapan temizlik görevlisi Rahil, onu yanına alır. Küçük bir bebeği de olan (Yonas) Rahil, Zain’e kalacak yerini ve yemeğini paylaşır. Yonas ve Zain’in kurduğu bağ, Zain’e olan güvenini artırır. Yetkililer Rahil’i yakalayana kadar Zain ve Yonas ile beraberdir.
Yonas: Rahil’in bebeğidir. Rahil yetkililer tarafından yakalanınca Yonas ve Zain beraber kalır. Zain tek başına verdiği hayatta kalma mücadelesini Yonas’ın annesi yakalandıktan sonra artık 2 kişilik mücadele vermek zorundadır. Manevi olarak Zain’in duygularını doyursa bile, Yonas Zain için fiziksel zorluklar ortaya çıkarır.
Sahar: Zain’in kız kardeşidir. Kuvvetli bir bağları vardır. Sahar her ne kadar Zain ile kalmak istese de ailesi buna izin vermemiştir. Beraber geçirdikleri süre boyunca Sahar ve Zain’in diğer kardeşleri Zain’e çalışırken yardım etmişlerdir.
Aspro: Rahil’e sahte kimlik veren pazarcıdır. Kaçak yollarla insan pazarlayan Aspro, Yonas’ı da sürekli almak ister. Zain dirense de yapacak hiçbir şeyi kalmayınca Yonas’ı Asproya verir. Ayrıca yurtdışına çıkartma yalanıyla insanların parasını alır.
Assaad: Sahar’ı zorla evlendirdikleri kişidir. Sahar’ın ölümüne sebep olur. Zain, Assaad’ın yanında bakkal tarzı bir yerde çalışmaktadır. Sahar’ın ölüm haberini alan Zain, Assaad’ı felç bırakır. Bu da hapishaneye gitmesine sebep olur.
Arena
Film Lübnan’da geçer. Özellikle filmin başında filmin arenası net bir şekilde belli edilmiştir. Drone görüntüleriyle binaların yıkık dökük olduğunun gösterilmesi, küçük çocukların ellerinde silahlarla oyun oynaması ve bazı binalara oyun şeklinde baskın yapması, fakirlik ve yokluk arenayı açıklar.
Tarla
Zain Assaad’ın yanında bir bakkalda çalışmaktadır. Filmin tarlası olarak bu söylenebilir. Zain hayatla mücadelesi ve yaşadığı durumlar neticesiyle farklı işler yapmak zorunda kalsa da filmin tarlası Assaad’ın yanında çalıştığı bakkaldır. Sahar’ın ölümüne sebep olduğunu öğrendikten sonra çalıştığı yerde Assaad’ı felç bırakması da dramatik bir yönüdür.
Eylemler Dizesi:
- Zain ve kardeşleri fakirlikten dolayı çalışmaktadır.
- Ailesi Sahar’ı Assaad ile evlendirmek ister.
- Durumun farkında olan Zain, Sahar ile gizlice kaçmak ister fakat başaramaz.
- Babası Sahar’ı Assaad’a götürür.
- Zain tek başına evden kaçar.
- Lunaparkta Rahil ile tanışır, Rahil kalacak yer ve yemeğini paylaşır.
- Rahil sahte kimlikle çalıştığı için yetkililer yakalar.
- Rahil’in küçük bebeği Yonas ve Zain yalnız kalır, Zain Yonas’ı yanından ayırmaz karnını doyurmak için tencere gibi şeyler satar.
- Zain daha fazla Yonas’a ve kendine bakamadığı için Yonas’ı Asproya verir.
- Zain yurt dışına çıkabilmek için doğum belgesini almaya eve döner, Sahar’ın ölüm haberini alır.
- Assaad’ı bıçaklar.
- Hapishanede bir televizyon programına hapishanenin telefonuyla bağlanır, ailesinin yaptığı haksızlıkları anlatır.
- Gündem olan bu konuşma sonrası Nadide isimli avukatla ailesine dava açar.
Hazırlık ve Ödeme
HAZIRLIK: Annesinin çocuklarına yokluktan dolayı şeker ve buz ile yiyecek yapması.
ÖDEME: Evden ayrıldıktan sonra Yonasla yalnız kalan Zain bir şeyler yiyebilmek için şeker ve buz yemesi.
HAZIRLIK: Annesinin eczaneden Zain’e aldırdığı ilaçları toz haline getirip suyla karıştırması ve bunu pazarlaması.
ÖDEME: Yonasla yalnız kalan Zain yiyecek alabilmek için toz haline getirdiği ilacı suyla karıştırıp satması.
HAZIRLIK: Zain’in küçük kardeşinin evin içinde bir yerlere gitmesine engellemek için annesinin bebeğin ayağına zincir bağlaması.
ÖDEME: Zain’in Yonas’ın onu evde kalmasını sağlamak için ayağına zincir bağlaması hazırlık ve ödemelere örnektir.
SAĞMA
Filmde kullanılan eski kıyafetler, saçı başı dağınık, kirli insanlar, gerektiğinde Zain’in yokluktan kadın terliği giyilmesi, baş karakterimiz Zain’in yokluk dolayısıyla yalan söylemesi, drone görüntüsüyle çekilmiş eski ve yıkık binalar, filmin bütününde gördüğümüz sağmalardır.
ENGEL
İç Engel: Zain ailesinin fiziksel şiddetine karşılık verecek kadar fiziki yeterliliğe sahip değildir. Sahar’ın zorla evlendirilmesine engel olamamasında bununda etkisi vardır.
Dış Engel: Zain’in okula gitmesine babası izin vermemiştir.
Rahil yakalandıktan sonra kaldıkları yerin sahibi Zain ve Yonas’ın kalacak yerini elinden alır.
Zain yiyecek alabilmek için toz haline getirdiği ilaçları suya katıp sattıktan sonra, sattığı kişiler onu döver ve elindeki eşyaları alır.
Zain ve ailesinin parası yoktur. Bu yüzden Assaad ve ailesiyle birlikte çalışır.
Ailesi cahil ve dar görüşlü insanlardır.
Aciliyet
Assaad ve ailesinin, Zain’in ailesiyle konuşup, Sahar ile Assaad’ın evlenme anlaşması sonrası, Zain’in sabah uyanıp Sahar’ı alıp kaçmak istemesi, o sırada yaşadığı acele halidir.
İç – Dış Çatışma
İç Çatışma: Yonas ile yalnız kaldıktan sonra hayatta kalmak için mücadele eder. Elinden gelen her şeyi yapmasına rağmen artık yapacak bir şeyi kalmadığı için Yonas’ı Asproya verip vermeme arasında ikileme düşer, birçok kere Aspro’nun Yonas’ı istemesine rağmen vermez. Sonunda vicdan azabı duyarak vermek zorunda kalır.
Dış Çatışma: Zain, Sahar’ın evlendirilmesine başından itibaren karşı çıkar. Sahar’ın yatağında gördüğü kanı, ailesinin fark etmemesi için uğraşır, Assaad ve ailesinin eve geldikten sonra ailesine Sahar’ın çocuk olduğunu söyleyerek ailesine sözlü olarak karşı çıkar, sonunda da Saharla kaçmaya çalışır fakat ailesine karşı gelemez.
1. AKT’ın Sonu
Zain çalıştığı yerden eve döner. Evde Assaad ve ailesi vardır. Zain annesine neden eve geldiklerini sorar. Kıyafetlerden ve Sahar’ın giyinişinden evlendireceklerini anlar. Annesine karşı çıkar. Ertesi gün Zain uyanır. Sahar’a birazdan geleceğini ve hazırlanmasını söyler. Çalıştığı yere gidip yiyecek çalar. Ardından otobüs şoförü ile konuşup fiyat sorar. Eve geldiğinde annesi Sahar’ı Assaad’a göndermeye çalışır. Fiziksel temas içeren sahne sonrası babası gelir. Sahar’ı götürür. Zain tek başına evden kaçar. 1.AKT’ın sonu bu şekilde tamamlanır.
Hamarsiya
Film Zain’in ailesine dava açtığını sahneler ile başlar. Sıra dışı karşılanacak bu durum merak uyandırır.
Önemli Hadise
Zain’in doğum belgesini almak için eve döndüğü sırada Sahar’ın ölüm haberini alır. Assaad’ı bıçaklar. Ardından hapishaneye düşer. Hapishanede bir televizyon yayınında telefon numarası görüp, hapishanenin telefonundan yayına bağlanıp ailesini ve yaşadığı haksız durumu anlatır. Filmin can alıcı sahnesi olan bu konuşma, ailesine dava açma sürecini başlatır.
2. AKT Bitiş Noktası
Assaad’ı bıçaklayan Zain hapishaneye düşer. Hapishanede Rahil ile karşılaşır. Rahil Zain’in Yonas’ı Asproya verdiğini anlar. Zain hapishanenin televizyonuna telefonla bağlanıp yaşadıklarını anlatır. Sorumsuz anne ve babaların çocuk yapmamalarını dile getirir. Yankı uyandıran bu telefon konuşması, Nadide adlı avukat aracılığıyla Zain ailesine dava açar. Zain Sahar’ın küçük yaşta evlendirilmesini, hamile kalması sonucu ölmesini, yaşadığı haksız durumları, kendisi için ailesinin doğum belgesi bile çıkartmadığını anlatır. Ayrıca Aspro ifşa olur. Yones kurtulur. Bilinçsiz ailelerinin çocuk yapmamasını dile getiren Zain, kimlik belgesi çıkartmak için kamera karşısına geçer, film boyunca gülümsemeyen Zain, karşısındaki kişinin ‘kimliğin için fotoğraf çekiyoruz, ölüm belgen için değil!’ diyerek Zain’in gülümsemesine neden olur. Bu sahneyle film biter. Filmin 3. AKT bölümü yoktur. Şok kullanılmamıştır.
Dramatik İroni
Aspro’nun sahte kimlik verip, insanları para kazandırmaya yönlendirip, onları yurtdışına çıkartabileceğini söyleyerek kandırması. Karşısındaki insanların bundan haberi yoktur.
Rahil’in Aspro tarafından kandırıldığını bilsek bile Rahil’in bundan haberi yoktur.
Zain Aspro’nun onu yurt dışına çıkartacağını sanar fakat Aspro’nun bir dolandırıcı olduğundan haberi yoktur.
Tematik Değişim
Zain ailesine koşulsuz şekilde boyun eğen biri olmamasına rağmen filmin sonuna doğru yaşadığı olaylar ve ettiği mücadele sonrası ailesine dava açacak kadar güçlü bir insana dönüşür.